Nieuwe regels voor zzp'ers om een gelijk speelveld te creëren tussen de verschillende contractvormen
De minister heeft maatregelen aangekondigd voor zzp'ers. Hiervoor heeft zij op 16 december 2022 een voorgangsbrief naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze blog nemen wij de veranderingen voor zzp'ers met je door.
De maatregelen voor zzp'ers in drie thema's:
1. Een gelijker speelveld tussen verschillende contractvormen
2. Verduidelijken schijnzelfstandigheid (de grens tussen werknemer en zzp'er)
3. Handhaving
1. Gelijker Speelveld
Hiervoor worden een aantal maatregelen voorgesteld. Een onderdeel hiervan zijn twee fiscale maatregelen die het ondernemerschap minder aantrekkelijk maken ten opzichte van het werknemerschap.
Fiscale maatregelen
- Afbouw zelfstandigenaftrek
De zelfstandigenaftrek is een aftrekpost voor ondernemers, waardoor je als zzp'er minder belasting hoeft te betalen. De zelfstandigenaftrek was in 2022 €6310. Dit wordt in 2027 €900. Deze maatregel draagt bij aan een meer gelijke fiscale behandeling. De prikkel om als zelfstandige werk te verrichten, in plaats van als werknemer, wordt hiermee kleiner.
- Afschaffing oudedagsreserve
Als ondernemer voor de inkomstenbelasting mag je jaarlijks een deel van de winst reserveren voor een oudedagsvoorziening. In ongeveer de helft van de gevallen wordt de oudedagsreserve op dit moment niet gebruikt als oudedagsvoorziening. Met het afschaffen van de oudedagsreserve wordt ruimte gemaakt om op een “reguliere” manier pensioen op te bouwen, buiten de eigen onderneming om. Ook in het nieuwe pensioenstelsel wordt een stap gezet richting een arbeidsvormneutraal pensioenkader.
Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering
Het wetgevingsproces wordt gestart in het eerste kwartaal van 2023. Er wordt voortborduurt op het SER-advies. SER staat voor Sociaal-Economische Raad. Het moet vooral betaalbaar, uitlegbaar en uitvoerbaar zijn. Met een verzekeringsplicht voor zzp'ers zijn straks alle werkenden beschermd tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Deze maatregel verlaagt de kosten en risico's voor de samenleving.
Collectief onderhandelen zelfstandigen
Begin volgend jaar wordt een nieuwe leidraad gepubliceerd naar aanleiding van nieuwe richtlijnen van de Europese Commissie. Het gaat dan met name om zzp'ers die:
- Via platforms werken;
- Zij-aan-zij werken met werknemers;
- Of ten minste 50% van hun beroepsinkomen bij één opdrachtgever verdienen.
Voor hen gelden soepelere regels als het gaat om collectief onderhandelen. Kortom: zzp'ers die zich in een zwakke onderhandelingspositie bevinden, worden ontzien.
Versterking positie zelfstandigen in SER
Het aantal zetels van de SER wordt uitgebreid om het geluid van zelfstandigen te versterken. Dit wetsvoorstel kan per 1 april 2024 ingaan.
2. Schijnzelfstandigheid
Schijnzelfstandig betekent heel simpel gezegd dat je een zzp'er lijkt, maar het niet bent volgens de Belastingdienst. Per 1 januari 2025 zal er een nieuwe wetgeving zijn die duidelijkheid geeft over wanneer er sprake is van schijnzelfstandigheid en dus van werknemerschap. Wat dit concreet gaat inhouden, is nog onduidelijk. De minister geeft wel kaders mee in deze voorgangsbrief.
Gezag
Traditioneel gezien wordt gezag omschreven als “het geven van instructies” en “het houden van toezicht”. In de praktijk is het nog niet zo eenvoudig om op basis hiervan een duidelijk onderscheid te maken. Daarom worden er door de minister nog twee elementen aan toegevoegd. De elementen voor gezag zien er dan zo uit:
- Geven van instructies en houden van toezicht
- Is het organisatorisch ingebed
- Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap
Deze elementen worden nog verder uitgewerkt. Als een bepaalde functie organisatorisch is opgenomen (er is bijvoorbeeld een functieomschrijving) en/ of er worden duidelijke instructies gegeven, dan is dit een indicatie voor schijnzelfstandigheid. Daar tegenover staat het element zelfstandig ondernemerschap. In hoeverre is de zzp'er bezig met het invullen van zijn ondernemerschap?
Tariefgrens
Ook wordt gewerkt aan een tariefgrens. Krijgt een zzp'er minder betaald dan dit nader te bepalen bedrag, dan wordt het rechtsvermoeden gewekt dat er sprake is van werknemerschap. Dit is een civielrechtelijk rechtsvermoeden. Dat wil zeggen dat het werknemerschap via een burgerlijke rechter kan worden afgedwongen. Het wordt dus niet één van de criteria voor de Belastingdienst of het uwv. Het staat eigenlijk los van de bovenstaande elementen van gezag.
Webmodule
Door de vragenlijst uit de webmodule in te vullen krijgen opdrachtgevers helder of zij een zzp'er mogen inhuren voor een klus of dat er een arbeidsovereenkomst nodig is. De webmodule zal blijven bestaan en worden aangepast door de nieuwe invulling van de drie elementen. Daarmee verwacht de minister dat de webmodule korter en duidelijk wordt. De webmodule geeft voldoende duidelijkheid in individuele gevallen, voor zowel opdrachtgevers als zzp'ers.
3. Handhaving
De minister ziet ook wel in dat ze nieuwe regels kan verzinnen, maar dat een nieuwe regelgeving alleen effect heeft als er ook daadwerkelijk op wordt gehandhaafd. Dat is nu niet het geval.
Vanaf het tweede kwartaal van 2023 zal de handhavingscapaciteit worden verhoogd naar een redelijk niveau. Dit is nog op basis van bestaande de wetgeving. 1 januari 2025 gaat het hele handhavingsinstrument op de schop. De intentie van de minister is dat de handhaving veel minder van bovenaf plaatsvindt. Bovendien moet de nieuwe regelgeving ervoor zorgen, dat het financieel minder aantrekkelijk is om voor een schijnconstructie te kiezen. Hoe de activiteiten rondom handhaving er volgend jaar precies uit gaan zien, zal blijken uit het handhavingsplan Arbeidsrelaties 2023.
Denk jij erover na om te werken met zzp'ers en wil jij meer weten over schijnzelfstandigheid? Lees hier onze blog. Of ben jij benieuwd naar onze dienstverlening? Maak dan een afspraak via de knop hieronder.